De kerstboom als middelpunt

Al krijgt de kerstboom in veel huishoudens meestal een hoek als standplaatsaangewezen, de boom vormt tijdens de intieme en sfeervolle kerstperiode het middelpunt in elke huiskamer.

Traditie
Een kerstboom is een naaldboom die traditioneel rond Kerstmis in huis wordt gehaald en met kaarsjes, ballen, slingers, engelenhaar, uiteenlopende decoratieve figuren zoals engelen, rendieren, pakjes, en eventueel een piek wordt versierd. De traditie van de kerstboom is allengs uitgebreid tot verlichte en versierde bomen op pleinen en in parken, straten en tuinen.

Groter
In veel steden en dorpen wordt een grote verlichte kerstboom neergezet, meestal op een markt, plein of andere centrale plaats. Een van de bekendste voorbeelden hiervan is de fijnspar die elk jaar in Rockefeller Center in New York wordt neergezet. De boom, die meestal tussen de 22 en 28 meter hoog is, wordt versierd met tienduizenden lichtjes. Het aansteken van die lichtjes vindt plaats tijdens een twee uur durende show op de woensdag na Thanksgiving en wordt live op tv uitgezonden.

Verschillen per land
Het moment waarop de kerstboom wordt opgetuigd verschilt van streek tot streek en van religie tot religie. In Nederland en België geldt de ongeschreven regel dat kerstbomen en andere kerstversieringen pas na het sinterklaasfeest (5-6 december) mogen worden aangebracht. Uiterlijk met Driekoningen (6 januari) wordt de boom weggehaald. Soms wordt weleens gezegd dat het weghalen van de boom vóór Driekoningen ongeluk zou brengen, doch deze opvatting lijkt minder wijdverbreid: veel Nederlanders doen de kerstboom rond de jaarwisseling al de deur uit. In Duitsland wordt volgens de traditie de kerstboom pas op de morgen van 24 december opgetuigd, om er dan 's avonds de kerstcadeaus onder te kunnen leggen.

Nordmann
De Kaukasische zilverspar (Abies nordmanniana), Nordmann-spar of Krimspar is in 1838 door de Finse bioloog Alexander von Nordmann (1803-1866) in West-Europa geïntroduceerd en wordt meer en meer als kerstboom gebruikt, doordat de naalden minder snel uitvallen dan die van de fijnspar (Picea abies). De boom groeit langzaam: het duurt twee keer zo lang als bij de fijnspar voordat de boom 1,5–2 m hoog is. Denemarken is een belangrijke producent met een export van 5 miljoen bomen per jaar. De boom wordt in Europa ook veel aangeplant voor de productie van hout, dat wit van kleur is.

Sterke eigenschappen
De Nordmann-spar behoort tot het geslacht zilverspar (Abies) en komt oorspronkelijk uit de omgeving van de Zwarte Zee (Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Noord-Kaukasus). De naalden zijn zachter dan die van de fijnspar. De naalden staan rondom de twijg ingeplant en in tegenstelling tot de fijnspar komt bij alle zilversparren niet een deel van de bast als 'vlaggetje' mee als een naald wordt uitgetrokken. De naald van de Nordmann-spar is plat, 1,8-3,5 cm lang en 2 mm breed met stompe top. De dikte van de naald is ongeveer 0,5 mm. De bovenkant van de naald is glimmend donkergroen en op de onderkant zitten huidmondjes in twee blauwwitte lengtestrepen. Hete zomers met periodes van lange droogte kunnen fataal zijn.

Ook bij GroenRijk in Beneden-Leeuwen is de Nordmann veruit de meest verkochte kerstboom. Foto: Markeon

Enorme exemplaren
De boom kan 60 m hoog en 2 m in stamomtrek worden en is kegel- tot zuilvormig. In het UNESCO Werelderfgoedreservaat Westelijke Kaukasus in Rusland zijn zelfs exemplaren gesignaleerd met een hoogte van 85 m, waarmee het de hoogste boom is van Europa. De boom heeft op jonge leeftijd een gladde bast, die pas op zeer hoge leeftijd gegroefd is. Op de bast zitten harsblaasjes. De takken staan in kransen rondom de stam. De zijtakken staan in twee rijen min of meer tegenover elkaar. De boom is eenhuizig en plant zich voort in april. De kegels staan boven op de takken, zijn 10–20 cm lang en 4–5 cm breed met 150 tot 200 schubben. In elke schub zit een tweevleugelig zaadje. De Nordmann-spar houdt van veel regenval.

Bron: Wikipedia